وبلاگ
نقش کوچینگ در عبور از رکود کسب‌وکار
در مسیر رشد هر کسب‌وکار، نقطه‌هایی وجود دارد که پیشرفت کند می‌شود، فروش افت می‌کند، و صاحبان کسب‌وکار احساس می‌کنند در یک بن‌بست گرفتار شده‌اند. این وضعیت که به آن «رکود» می‌گوییم، نه‌تنها طبیعی است، بلکه گاهی یک هشدار مهم است که چیزی در ساختار یا مسیر کسب‌وکار نیاز به بازبینی دارد. در چنین شرایطی، کوچینگ کسب‌وکار می‌تواند نقشی حیاتی ایفا کند.
کوچینگ برخلاف مشاوره صرف، از درون خود کارآفرین یا مدیر، راه‌حل‌ها را بیرون می‌کشد. یک کوچ حرفه‌ای با پرسش‌های دقیق، گوش دادن فعال و ایجاد فضایی امن، فرد را به بازنگری در نگرش‌ها، تصمیم‌ها و رفتارهای مدیریتی‌اش دعوت می‌کند. بسیاری از رکودها نه به دلیل نبود ایده یا پول، بلکه به‌خاطر الگوهای ذهنی ناکارآمد رخ می‌دهند. کوچینگ می‌تواند آن الگوها را آشکار کند.
یکی از ابزارهای مهم در کوچینگ کسب‌وکار، مدل‌های ساختاریافته تحلیل کسب‌وکار است؛ مثل مدل SWOT، بوم کسب‌وکار، یا ماتریس آنسوف. اما تفاوت زمانی مشخص می‌شود که کوچ از این مدل‌ها نه برای تجویز نسخه، بلکه برای فعال‌سازی تفکر استراتژیک در ذهن مدیر استفاده می‌کند. در جلسات کوچینگ، مدیر به‌جای شنیدن پاسخ، یاد می‌گیرد خودش درست بپرسد و پاسخ‌های متناسب با بستر خاص خودش را بیابد.
در دوره‌های رکود، گاهی تیم‌ها دچار فرسودگی یا بی‌انگیزگی می‌شوند. کوچینگ این فرصت را می‌دهد که ابتدا انگیزه‌ی بنیان‌گذار یا مدیر اصلی بازسازی شود، سپس او این انرژی را به تیم منتقل کند. در واقع کوچینگ یک جریان ترمیم از بالا به پایین ایجاد می‌کند؛ نه از طریق دستور، بلکه با همسویی ذهنی و عاطفی.
نکته مهم دیگر، نقش کوچینگ در «تصمیم‌سازی» است. در شرایط رکود، بسیاری از مدیران دچار شک و تردیدهای مکرر می‌شوند. کوچ با ایجاد شفافیت و تمرکز، به آن‌ها کمک می‌کند بین گزینه‌های متعدد، مسیرهایی را انتخاب کنند که هم با ارزش‌های شخصی‌شان سازگار باشد و هم از نظر اقتصادی قابل دفاع.
کوچینگ همچنین به بازتعریف هدف کمک می‌کند. بسیاری از کسب‌وکارهایی که دچار رکود شده‌اند، درگیر روزمرگی شده‌اند و هدف اولیه خود را فراموش کرده‌اند. وقتی هدف از نو تعریف می‌شود، مسیر هم با انرژی بیشتری طی خواهد شد.
در نهایت، باید گفت کوچینگ کسب‌وکار نسخه فوری نیست؛ بلکه فرایندی تدریجی، عمیق و پایدار است که اگر با تعهد همراه شود، می‌تواند نه‌تنها از رکود عبور دهد، بلکه آن را به سکوی پرتابی برای رشد تبدیل کند.
نویسنده: محمد آریان‌نیا/ کاسپین خبر
دوم اردیبهشت 1403
